Mouroun-blu
Lysimachia foemina
Primulaceae
Autre noum : Erbo-di-canàri.
Noms en français : Mouron bleu, Mouron femelle.
Descripcioun :Lou mouroun-blu es uno poulido pichoto planto d'ermas e de champ que rebalo au sòu. Li fueio soun óupousado, li flour, bluio, soun pourtado pèr de long e prim pecou que parton à la baso di fueio. Fau saupre qu'iston de mouroun-rouge, Lysimachia arvensis, que fan peréu de flour bluio, mai aquéli se destrìo qu'an proun de péu glandulous (> 30) en massugo au bout de si petalo (regarda emé uno lùpi). Coumpara emé lou mouroun-rouge.
Usanço :Lou mouroun-blu èi couneigu pèr pousqué empouisouna d'ùni bèsti coume li lapin.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ribiero
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Lysimachia foemina (Mill.) U.Manns & Anderb., 2009
(= Lysimachia arvensis subsp. caerulea )
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753